Finansal işler müdürü (CFO) bir kuruluşun en üst düzey finans profesyonelidir ve işletmenin finansal sağlığından sorumludur. CFO’nun sorumlulukları bunları içerir ama bunlarla sınırlı değildir: mevzuata uyum, bütçeleme, nakit akışı yönetimi, finansal planlama ve analiz (FP&A), senaryo modelleme, CEO'ya potansiyel birleşme ve satın alım (M&A) hedefleri konusunda danışmanlık yapma, halka arzlar (IPO'lar) için planlama yapma, sermaye bütçeleme, borç ve özkaynak finansmanı elde etme ve yatırımcı ilişkilerini yönetme. CFO'lar finansal yeddiemin olmanın yanı sıra genellikle işletmenin genel stratejik yönü hakkında CEO ve yönetim kuruluna tavsiyede bulunur.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki halka açık şirketler için CFO, üç aylık ve yıllık mali tabloların ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na (SEC) doğru ve yanıltıcı olmayan bir şekilde sunulmasını sağlama sorumluluğunu üstlenir. Bu da finansal raporların, Financial Accounting Standards Board (FASB) tarafından belirlenen genel geçerli muhasebe ilkelerine (GAAP) uygun biçimde üretilmesi gerektiği anlamına gelir. Yurtdışındaki işletmeler için CFO'lar, finansal raporların International Accounting Standards Board (IASB) tarafından belirlenen Uluslararası Finansal Raporlama Standartları'na (IFRS) uygun biçimde üretilmesini garanti altına almalıdır.
Özel şirketler ancak 10 milyon dolar veya üstü varlığa ya da 500 veya üstü hissedara sahipse SEC'ye dosya sunmakla yükümlüdür ama borçlanmak veya özkaynak fonu bulmak isteyen pek çok özel şirket, finansal raporlar yayınlar.
CFO'lar, Global Reporting Initiative (GRI) ve Sustainability Accounting Standards Board'un (SASB) belirlediği çevresel, sosyal ve kurumsal yönetişim (ESG) raporlama standartlarının uygulanmasında da merkezi bir rol oynar. Gelişmekte olan bu standartlar ilerleyip olgunlaştıkça CFO'lar ESG raporlama çözümlerini uygulamak konusunda daha proaktif hale geliyor.
CFO olmaya giden yol uzun olabilir, bu pozisyona ulaşmak ortalama 10 ila 15 yıl alır. CFO'lar genellikle muhasebe veya finans alanında kariyere ve genellikle MBA olmak üzere ileri düzey bir işletme derecesine sahiptir. GAAP, bütçeleme, FP&A ve nakit akışı yönetimi alanındaki bilgilere ek olarak günümüzün CFO'ları sağlam liderlik ve yönetim becerilerinin yanı sıra sektör bilgilerine sahip olmalı ve kuruluşun genel iş stratejisini iyi anlamalı, ayrıca finans dönüşümü konusunda öncülük etmeye istekli olmalıdır.
Bu pozisyonu üstlenen kişiler, yalnızca iç verilere değil, dış çevreye de (mevzuat, piyasa ve makro ekonomi) dayalı olarak tahminlerde bulunup kuruluşa stratejik yön önermeli, sektöre özgü zorluklar ve fırsatlar hakkında tavsiyeler sunabilmelidir.
Bu alandaki bilginizin kanıtı olarak, hem lisans derecesi hem de yüksek lisans derecesi almak, uzun vadeli projeleri tamamlama kararlılığınızı ve yeteneğinizi göstermek için gereklidir. Mümkün olduğunca fazla bilgi edinmek için işletme veya finans alanında bir diploma edinmek için çalışmayı düşünün.
Güçlü bir finans geçmişi çok faydalı olsa da, MBA sahibi olmak giderek önem kazanıyor. MBA finans alanındaki bilgi birikiminizi sağlamlaştırmakla kalmaz, strateji ve operasyonlar için güçlü bir bilgi bankası da sağlar. MBA sahibi olmak, azimli çalışanların CFO pozisyonuna doğru yolculuklarını başlatmalarına yardımcı olabilir.
Eğitim önemli olmakla birlikte, sektördeki uygulamalı deneyim bir o kadar önemlidir. CFO'lar işletmenin mali yanlarına odaklandığı için, aşağıdakiler dahil olmak üzere finans ile ilgili staj veya pozisyonlara başvurarak yolculuklarına başlayabilirler:
Finans alanında kapsamlı bilgi ve deneyimin yanı sıra CFO'nun uygun yönetim becerilerine de sahip olması gerekir. İletişim, liderlik ve sorun çözme gibi ikincil beceriler geliştirirken sektör deneyimi kazanmak, CFO olmayı hedefleyen kişileri rakiplerinin önüne geçirir.
Oracle ve AICPA'nın çevik finans sertifikası hakkında bilgi edinin
Pek çok büyük şirkette, doğrudan CFO'ya bağlı bazı önemli çalışanlar vardır.
Baş muhasebe direktörü (CAO): CFO'nun rolü daha zorlu ve geniş hale geldikçe, CFO'ların bir zamanlar hakim olduğu günlük taktiksel görevleri genellikle CAO'lar yönetir. Baş muhasebe direktörleri genellikle SEC raporlarını hazırlama, yerel ve uluslararası mevzuata uyum, kurumsal yönetişim, risk yönetimi, çevre, sosyal ve yönetişim (ESG) raporlarını hazırlama gibi görevleri üstlenirler.
CAO'nun dönüşümü ve bunun CFO için anlamı
Kontrolör: Kontrolörler günlük muhasebe ve finans operasyonlarını yürütür ve genellikle serbest muhasebeci (CPA) sertifikasına veya MBA derecesine sahiptir. Alacak hesapları, borçlar muhasebesi, envanter ve bordro dahil olmak üzere bir şirketin finansal durumu hakkında içgörüler sağlayan raporlar oluşturmaktan sorumludurlar. Finansal kontrolör genellikle doğrudan CAO'ya bağlıdır ve genellikle muhasebecilerden, mali kayıt uzmanlarından, alacak hesapları/borçlar muhasebesi katiplerinden ve bordro uzmanlarından oluşan bir ekibi yönetirler.
Hazinedar: Hazinedar, şirketin likidite, borç ve varlıklarından sorumludur, en nihayetinde işletmenin mali açıdan ayakta kalmasını sağlar. Şirketin gerek binalar ve ekipmanlar gibi fiziksel varlıkları gerekse finansal yatırımları olsun, sahip olabileceği tüm yatırımlar bu varlıklara dahildir.
FP&A Direktörü: Pek çok büyük şirkette, finansal planlama ve analiz direktörü doğrudan CFO'ya bağlıdır. FP&A ekiplerinin belki de en önemli görevi gelecekteki gelirleri, giderleri, karları ve nakit akışlarını doğru öngören finansal tahminler üretmek için hem güncel hem de geçmişteki finansal verileri kullanmaktır. FP&A ekipleri hem iç hem de dış raporlar üreterek CFO'ya pazar genişlemesi, yeni iş modelleri, birleştirme ve iktisap ve sermaye bütçelemenin yanı sıra diğer alanlarda danışmanlık yapar.
Geçtiğimiz yıllarda CFO rolü olağanüstü dönüşüm geçirdi, raporlama ve yasalarla uyumluluğun ötesine geçerek iş stratejisi ve dijital dönüşümü de kapsamaya başladı. Geçmişteki temel sorumlulukları, veri toplayarak, raporlar hazırlayarak ve verileri özetleyerek maliyetleri düşürmek, finans süreçlerini optimize etmek ve "puan hesabı yapmak" idi. Ancak CFO'lar şimdi finans süreçlerini optimize etmenin yanı sıra otomatik hale getirerek, iş modeli dönüşümünü desteklemeye odaklanıyor. Günümüzün CFO'ları geniş, stratejik sorumluluklara sahipler. Doğrudan CEO'ya bağlı çalışıyorlar, yönetim kurulu ve hissedarlara karşı vekalet sorumlulukları var. CFO'ların finans departmanının lideri olmanın ötesinde, şirketin büyümesinin stratejik itici gücü olmaları da bekleniyor.
Elbette bu, CFO'ların nakit akışı yönetimi, mevzuatla uyum veya finansal raporlama sorumluluklarını bıraktıkları anlamına gelmiyor. CFO'lar, en nihayetinde hala öncelikle işletmenin finansal sağlığından sorumlular.
CFO'nun temel görevleri, bir kuruluşun boyutuna, sektörüne ve kamuya açık olup olmamasına bağlı olarak da değişiklik gösterir. CFO'lar genellikle üç kritik işlevi destekler ve etkiler: kontrolörlük, operasyon, strateji ve tahmin.
CFO rolü büyük ölçüde genişlese de, finans liderliği, bu pozisyonun hala merkezi bir sorumluluğu. Pek çok büyük kuruluşta baş muhasebe direktörü bulunur ama mevzuatla uyumluluğu sağlamak, defterleri zamanında ve doğru bir şekilde kapatmak, maliyetleri kontrol altında tutmak ve kuruluş genelinde nakit akışını yönetmek en nihayetinde hala CFO'nun sorumluluğudur. Finansal kontrolör rolünü de kısmen üstlenen CFO, günlük muhasebe ve finans operasyonlarının sorunsuzca yürümesini sağlamakla da yükümlüdür. CFO'lar ayrıca şirketin finansal durumu hakkında daha fazla içgörü sağlayan raporları gözden geçirir ve onaylar.
Finans liderliği söz konusu olduğunda, dolandırıcılık ve yetkisiz kullanıcı erişimine karşı uygun bir risk yönetimi çerçevesi kurmak da CFO'nun işidir. Risk yönetim yazılımı, kuruluşların Sarbanes-Oxley Yasası (SOX) ve Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) gibi yasalarla uyum ve mevzuat zorunluluklarını yerine getirmesine yardımcı olur. Defterlerin doğru biçimde ve zamanında kapatılması da finans liderliği için hayatidir. CFO'lar otomatik hesap mutabakatı yazılımı kullanarak defterleri daha hızlı kapatmanın yollarını sürekli ararlar. Bu, SEC raporlarını daha hızlı hazırlamayı sağlamanın yanı sıra CFO'ya her çeyrekte bütçeleme, senaryo planlama, birleştirme ve iktisap stratejisi belirleme için daha fazla zaman kazandırır.
Likidite ve hazine yönetimi de CFO rolünün önemli bir parçasıdır. CFO pozisyonunun hazine yönü, şirketin borçları, varlıkları ve likiditesine yönelik sorumlulukları içerir. Varlıklar açısından, binalar veya ekipmanlar gibi fiziksel varlıkları, aynı zamanda finansal yatırımları da içerir. Ve CFO, daha fazla tahakkuk oluşmamasını sağlarken şirketin borçlarını azaltmaya çalışır.
Likidite, bir kuruluşun kısa vadeli borçlarını (vadesi bir yıldan kısa süre içinde dolacak olan) nakit ve satılabilir menkul kıymetler gibi kolay erişilebilen (veya likit) fonlar ile ödeme olanağını ifade eder. Likidite genellikle, cari varlıkların cari borçlara oranı veya yüzdesi olarak ifade edilir. CFO'lar, cari oran ve likidite oranı dahil olmak üzere çeşitli finansal oranlar kullanarak likiditeyi ölçer.
CFO'lar, giden ödemeleri, kısa ve uzun vadeli yükümlülükleri yakından izlerken akan gelirleri ve alacak hesaplarını yönetmelidir. Gerçek zamanlı analitik ve doğru nakit akışı tahminleri, bir işletmenin faturalarını yalnızca uzun vadeli planlamada değil, her zaman vadesi geldiğinde ödeyebilmesi için de çok önemlidir.
CFO'lar, şirketin gelecekteki yönünü etkilemek konusunda CEO ile iş birliği yapmak için benzersiz bir konumda bulunuyor. CFO; ürün geliştirme, yeni iş modelleri, dijital dönüşüm ve insan sermayesi yönetimi dahil olmak üzere çeşitli alanlarda şirket içi departmanlara tavsiyede bulunur. Dışa dönük olaraksa CFO, piyasa trendlerini ve genişlemeleri analiz ederek küresel genişleme, birleştirme ve iktisap hedefleri ve sermaye yapısı gibi kararları etkiler.
CFO'lar, önemli soruları yanıtlamak ve CEO'nun aşağıdaki alanlarda sağlam finansal kararlar vermesine yardımcı olmak için geçmiş, mevcut ve öngörülen finansal sonuçlar gibi karmaşık verileri uygun bakış açısıyla sunmak üzere FP&A'dan yardım alır:
Bu tahminleri oluştururken CFO, hesaplamalarında aşağıdakiler dahil çeşitli faktörleri dikkate alır:
CFO'lar genellikle tahminler geliştirmek ve yeni ürünler, yeni iş modelleri, satın alımlar, elden çıkarmalar, uluslararası genişleme, tedarik zinciri karmaşası, ekonomik kriz ve bir dizi diğer acil durum için simülasyonlar yapmak üzere özel planlama yazılımı satın alır.
CFO'lar ve ekipleri, ulaşabildikleri büyük miktarlarda veriyi analiz etmek için teknolojiden yararlanır. Temel olarak, finans departmanını doğru biçimde çalıştırmak için CFO'ların ihtiyaç duyduğu iki farklı tür uygulama vardır: finansal yönetim yazılımı ve FP&A yazılımı.
Modern ve bulut tabanlı bir finansal yönetim sistemi temel muhasebe ve finans, gider yönetimi, risk yönetimi ve yasalarla uyum, doğrudan ve dolaylı tedarik ve proje portföy yönetimi (PPM) için tümüyle entegre bir uygulamalar grubudur. Bu bulut tabanlı uygulamalar, gömülü makine öğrenimi, dijital asistanlar, yerleşik raporlama ve analitik özelliklerine sahiptir. Finansal yönetim sistemleri, elle yürütülen ya da emek yoğun görevleri otomatik hale getirerek CFO'nun stratejiye ve kritik danışma rolüne odaklanmak için serbest zaman bulmasını sağlar. Otomatik üç aylık güncellemeler, bu uygulamaların daima güncel kalmasını sağlar.
Genellikle finansal yönetim sistemlerine bağlı olmakla birlikte, eksiksiz FP&A ürün grubu planlama, bütçeleme, senaryo modelleme ve tahmine ek olarak yönetim içgörüleri sağlar. Diğer bir deyişle, finansal yönetim sistemleri günlük işlem faaliyetlerini işler, FP&A sistemleri ise iş performansı hakkında analiz, bilgi ve raporlama için finansal ve stratejik planları yönetmenize yardımcı olur.
CFO'lar doğru teknolojiden yararlanarak şunları yapabilir:
Bulut tabanlı FP&A ve finansal yönetim, CFO'ların teknoloji eksiklerini kapatmalarına yardımcı olurken gerçek zamanlı veri ve analitik, CFO'ların ve ekiplerinin stratejik karar verme süreçleri için doğru bilgileri doğru zamanda sunmasına yardımcı olur.
“Para ve Makineler” başlıklı ankete göre, Z ve Milenyum kuşaklarına mensup finans uzmanları, işverenlerin kişisel hayatlarında kullanmaya alıştıkları teknolojilerden yararlanmalarını bekliyor. Z kuşağının teknolojinin altın çağında büyüdüğünü göz önüne alınca bu durum, işverenler için sürpriz olmamalı.
Bu genç profesyoneller geleneksel muhasebe görevlerine daha az, strateji ve finansal planlama ve analize (FP&A) ise daha fazla zaman harcamak istiyor. İşte bunun için modern muhasebe ve FP&A yazılımları, bu sıradan görevlerin çoğunu otomatik hale getirmek için yerleşik yapay zeka ve makine öğrenimine sahip.
Bulut tabanlı uygulamalar, çalışanların internet bağlantısı olan her cihazda ve her yerden çalışabilmesini de sağlıyor. CFO'lar, seçtikleri yazılım tedarikçisinin çalışanlarına her yerden, her zaman, her cihazda güvenle çalışma olanağı tanıdığından emin olmalıdır.
Finans ekibinin rolü genişledikçe, veri hacmi ve karmaşıklığı rekor bir hızda artmayı sürdürdükçe, en başarılı CFO'lar karar verme süreçlerini desteklemek için verilerin gücünden yararlanabilenler olacak. Ama finansal veriler yeterli değil. Finans ekibi; finansal, operasyonel ve kurum dışı olmak üzere tüm verilerden yararlanmalıdır.
Farklı coğrafyalarda, ürün portföyünüz genelinde müşterilerin sosyal duygularında ve satın alma davranışlarında ortaya çıkan trendleri tespit edebildiğinizi ve bu verileri, talebi ve finansal performansı daha doğru tahmin etmek için kullanabildiğinizi düşünün. Modern finansal sistemler, analizleri otomatik hale getirmek için yapay zeka, makine öğrenimi ve tahmine dayalı analitiği kullanır. Bu da CFO'lara, karar almalarına ve daha hızlı adımlar atmalarına yardımcı olan içgörüler sunar.
Bulut tabanlı finansal yönetim sistemleri, makine öğrenimi ve diğer gelecek nesil teknolojilerden yararlanan önceden oluşturulmuş analitiklere sahiptir. Bu sayede CFO'lar karlılık sağlayan temel faktörleri ortaya çıkarabilir, iş sermayesi kullanımını daha iyi hale getirebilir ve iş maliyetlerini kontrol altına alabilir. Harcama ve tedarike yönelik yerleşik analitik sayesinde şirketler, kaynakları yönetme konusunda daha verimli hale gelir. Özelleştirilebilir, kullanıma hazır metrikler, paneller ve raporlar iş liderlerine kuruluşlarının finansal durumu hakkında gerçek zamanlı içgörü sağlar. Bu içgörülere gerçek zamanlı olarak ulaşabilmek CFO'lara pazardaki değişimlere hızla tepki verme, yeni iş modellerini takip etme ya da birleştirme ve iktisaplarda bulunma becerisi kazandırır.
Modern finansal yönetim yazılımı bulutta çalıştığı için kuruluşlar yükseltme, özelleştirme veya sunucu bakımı konularında asla endişe duymamalıdır. Uygulamaların temelindeki altyapı, işletmenin ihtiyaçlarına göre yukarı ve aşağı yönde ölçeklendirilir. Bu teknolojiyi benimseyen CFO'lar, gelecekteki büyüme süreçleriyle kolayca başa çıkabilecek bir platformları olduğunu bilerek işlerini güvenle ölçekleyebilirler.
Artık kuruluşta daha yüksek bir profile sahip oldukları için, kuruluşlarına sürdürülebilir ve karlı bir büyüme için yol göstermek konusunda CFO'lar üzerinde daha da fazla baskı oluşacak. Ama doğru teknolojiden yararlanan CFO'lar değişimin etkili öncüleri olabilirler.