Twoje prawa – jak z nich korzystać?
Obywatelstwo UE jest automatycznie przyznawane każdemu, kto posiada obywatelstwo państwa członkowskiego UE. Niektóre prawa i świadczenia wynikają z prawa krajowego i mogą się różnić w zależności od kraju. Inne prawa wywodzą się z przepisów unijnych, a zatem są takie same we wszystkich krajach UE. Prawa przysługujące obywatelom na mocy unijnych przepisów dotyczą między innymi codziennych spraw, takich jak zakupy, jazda samochodem, opieka medyczna, oraz kwestii rodzinnych.
Obywatele UE mają prawo do przemieszczania się na terenie UE i do zamieszkania za granicą – ich prawa chroni zakaz dyskryminacji ze względu na obywatelstwo. Możliwe, że w innym kraju UE przepisy ochrony konsumentów będą korzystniejsze niż w kraju rodzinnym. A jeśli chodzi o świadczenia opieki zdrowotnej, można mieć do nich dostęp w całej UE, jeśli spełni się odpowiednie warunki.
Prawa obywateli UE są zapisane w art. 18 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i w tytule V Karty praw podstawowych.
Linki wymienione poniżej prowadzą do stron ze szczegółowymi informacjami o prawach przysługujących obywatelom UE mieszkającym za granicą na terenie UE. Na tych stronach znajdziesz również wskazówki, co zrobić, gdy Twoje prawa zostaną naruszone.
Prawo do zamieszkania w innym kraju UE, prawo do sprowadzenia członków rodziny, formalności związane z przeprowadzką do innego kraju UE
Prawo do planowanego lub nieplanowanego leczenia w innym kraju UE, wymagane dokumenty, zasady dotyczące zwrotu kosztów leczenia i refundacji leków kupionych za granicą
Prawa konsumenta i przepisy dotyczące zakupu towarów i usług w UE, reklamacje i rozstrzyganie sporów
Prawo rodzinne w innych krajach UE
Prawa obywateli oraz unijne przepisy i zasady dotyczące wszystkich aspektów życia rodzinnego, w tym: adopcji, uprowadzenia dziecka, małżeństwa, rozwodu, zobowiązań alimentacyjnych na rzecz dzieci oraz międzynarodowych spraw spadkowych, wskazówki dotyczące poświadczania dokumentów urzędowych w innym kraju UE
Prawa obywateli i przepisy UE dotyczące samochodów – zakupu, sprzedaży, uzyskania lub wymiany prawa jazdy – oraz informacje o dokumentach i formalnościach potrzebnych, by móc korzystać z samochodu