Bepalen van strategische prioriteiten
De algemene strategie van de EU wordt gezamenlijk bepaald door haar instellingen: het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie.
De Europese Raad bepaalt in de strategische agenda van de EU met name de koers en de doelstellingen van de EU voor een periode van vijf jaar.
Om de vijf jaar, wanneer een nieuwe Commissie aantreedt, bepaalt de nieuwe voorzitter van de Commissie ook de politieke prioriteiten voor zijn mandaat.
Elk jaar presenteert de voorzitter van de Commissie in de toespraak over de Staat van de Unie de resultaten die de Commissie het jaar ervoor heeft bereikt. Deze resultaten worden besproken met het Europees Parlement. De voorzitter maakt ook de belangrijkste plannen voor het komende jaar bekend. Deze plannen worden ook gedeeld met de voorzitter van het Europees Parlement en met het roulerende voorzitterschap van de Raad in een zogenaamde “intentieverklaring”.
Op basis hiervan en op basis van de vijfjarige overkoepelende prioriteiten in het werkprogramma van de Commissie wordt een actieplan voor het volgende kalenderjaar vastgesteld. Daarin staat hoe de beleidsprioriteiten in concrete maatregelen worden omgezet.
Door strategisch vooruit te kijken, probeert de Commissie ook om toekomstige inzichten in te bedden in haar beleid, strategische planning en paraatheid.
Planning door de departementen
Elk departement van de Commissie stelt een strategisch plan en een beheersplan op. Daarin staat welke bijdrage het departement aan de prioriteiten van de Commissie zal leveren. Zij bevatten ook duidelijke doelstellingen en indicatoren, om het toezicht en de rapportage te vergemakkelijken.
Voor alle belangrijke wetgevings- en beleidsinitiatieven maken de departementen van de Commissie een effectbeoordeling waarbij zij nagaan wat de verwachte economische, sociale en milieueffecten zijn.
Ze werken ook regelmatig de lijst van geplande initiatieven van de Commissie bij. Hetzelfde geldt voor de lijst van aangenomen initiatieven. Deze worden ook naar de andere EU-instellingen gestuurd zodat die hun werkzaamheden beter kunnen plannen.
Ontwikkelen en uitvoeren van beleid
Het EU-beleid moet in het belang zijn van burgers, bedrijven en andere belanghebbenden in de EU. Het initiatief “betere regelgeving” zorgt ervoor dat nieuw beleid op feiten en de best beschikbare methoden is gebaseerd.
De Commissie ontwikkelt EU-beleid en voert dat uit door:
- wetsvoorstellen in te dienen bij het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie
- de EU-landen te helpen bij het uitvoeren van EU-wetgeving
- de EU-begroting te beheren en het geld te verdelen
- toe te zien op de naleving van de EU-wetgeving, samen met het Hof van Justitie
- de Europese Unie buiten Europa te vertegenwoordigen, samen met de Europese Dienst voor extern optreden (de diplomatieke dienst van de EU)
De EU-begroting
De EU-begroting is het instrument waarmee de EU haar beleidsprioriteiten kan realiseren en kan investeren in grootschalige projecten die EU-landen niet alleen kunnen financieren. Door middelen te bundelen, creëert de EU-begroting toegevoegde waarde en versterkt zij de Europese economie en de geopolitieke positie.
Rapportage
De Commissie plant haar werk en rapporteert hierover in een jaarlijkse “plannings- en programmeringscyclus”. De Commissie publiceert regelmatig verslagen over elke cyclus.
Aan het eind van het begrotingsjaar stellen alle departementen van de Commissie een jaarlijks activiteitenverslag op, waarin zij de resultaten aan de doelstellingen toetsen. Deze verslagen worden samengevat in een zogenoemd syntheseverslag, dat naar het Europees Parlement en de Raad wordt gestuurd. Sinds 2016 maakt het syntheseverslag deel uit van het jaarlijks beheers- en prestatieverslag over de EU-begroting.
Evaluatie
De Europese Commissie gaat voortdurend na of het EU-beleid aan de behoeften van Europese bedrijven en burgers voldoet. Bij de evaluaties wordt het beleid beoordeeld op doeltreffendheid, efficiëntie, relevantie, coherentie en toegevoegde waarde voor de EU. Evaluaties worden aangekondigd via routekaarten.