Skorzystaj ze zniżek
Pierwsza pomoc przy udarach słonecznych: Co każdy powinien wiedzieć
Pierwsza pomoc przy udarze cieplnym jest konieczna, ponieważ niepodjęcie działań i zbagatelizowanie sytuacji może stanowić zagrożenia nie tylko zdrowia, ale i życia. Co zatem robić, a czego absolutnie unikać? Jak postępować?
Co to jest udar słoneczny?
Udar słoneczny, zwany także porażeniem słonecznym, jest rodzajem udaru cieplnego. To poważny stan, który najczęściej jest konsekwencją długotrwałego przebywania w wysokiej temperaturze, na słońcu.
O udarze słonecznym mówi się, gdy przegrzany organizm nie jest w stanie oddawać ciepła na zewnątrz. Dzieje się tak przy dużym, bezpośrednim nasłonecznieniu, przede wszystkim głowy oraz karku. To prowadzi do przekrwienia opon mózgowych i mózgu, co ma konsekwencje.
Nagły wzrost temperatury ciała prowadzi do zaburzenia funkcjonowania organizmu i powoduje uszkodzenie fosfolipidów błon komórkowych, denaturacji białek i zmiany aktywności enzymów. To groźne, a brak pomocy skutkuje nieodwracalnymi uszkodzeniami układu nerwowego i narządów wewnętrznych, a w skrajnych przypadkach śmiercią. To dlatego tak ważne jest, by wiedzieć, jak unikać udaru cieplnego, a i co robić, gdy do niego dojdzie.
Czynniki ryzyka i przyczyny udaru słonecznego
Choć na wystąpienie udaru słonecznego są narażone wszystkie osoby, które nie dość dobrze zabezpieczają się przed słońcem i wysoką temperaturą, na przegrzanie organizmu szczególnie podatni są seniorzy oraz osoby zmagające się z problemami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą czy otyłością, zażywające leki moczopędne lub antydepresyjne oraz będące pod wpływem alkoholu.
Częstą sytuacją jest udar słoneczny u dziecka, co głównie ma związek z niewykształconymi w pełni mechanizmami termoregulacji. Ryzyko udaru zwiększa także parne powietrze i duży wysiłek fizyczny oraz przebywanie w środowisku o wysokiej temperaturze i dużej wilgotności.
Udar słoneczny — objawy
Jakie są typowe objawy udaru słonecznego? To przede wszystkim:
- wysoka temperatura ciała. Udar cieplny to stan chorobowy, w którym temperatura ciała nagle wzrasta powyżej 40°C,
- gorąca, sucha skóra (może być zaczerwieniona),
- brak pocenia się, mimo gorąca,
- szybkie, silne tętno,
- ból głowy, zawroty głowy,
- nudności i wymioty,
- dezorientacja,
- utrata przytomności,
- skurcze mięśni.
Objawy udaru słonecznego u dzieci to podwyższona temperatura ciała, apatia, osłabienie, zaczerwienienie skóry, brak potu, nadmierna senność, płaczliwość, nudności i wymioty, rozdrażnienie, niepokój, utrata przytomności.
Udar słoneczny — pierwsza pomoc
Udar słoneczny to sytuacja, która wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. To ważne, ponieważ szybka i skuteczna pierwsza pomoc może uratować życie i zmniejszyć ryzyko powikłań.
Co zatem robić? Przede wszystkim przenieś chorego w chłodne miejsce (np. w cień lub do chłodnego pomieszczenia). Ułóż ją w pozycji półleżącej z uniesionymi nogami, co pomoże poprawić krążenie krwi. Jeśli chory stracił przytomność, ale oddycha i ma wyczuwalne tętno, ułóż go w pozycji bezpiecznej ustalonej na boku.
Podejmij działania mające na celu schłodzenie organizmu:
- zdejmij nadmiar odzieży bądź ją rozepnij,
- włącz wentylator,
- okryj ciało mokrymi ręcznikami lub prześcieradłami. Ważne, by wilgotnymi okładami chłodzić zwłaszcza głowę oraz klatkę piersiową,
- spryskuj skórę wodą,
- zanurz osobę poszkodowaną w chłodnej wodzie. Lodowata kąpiel nie jest dobrym pomysłem, ponieważ może doprowadzić do szoku termicznego. Nie wolno gwałtownie zmieniać temperatury ciała.
Jeżeli chory jest przytomny i może pić, podawaj chłodne napoje niegazowane, najlepiej wodę (nie mogą to być napoje, które zawierają alkohol czy kofeinę).
Monitoruj temperaturę ciała chorego oraz stan świadomości. Jeżeli doszło do utraty przytomności, kontroluj oddech i tętno. Jeśli osoba, u której rozpoznano udar słoneczny nie oddycha, zastosuj sztuczne oddychanie i masaż serca. Wezwij pomoc medyczną (112 lub lokalny numer ratunkowy).
Zapobieganie udarowi słonecznemu
Zwłaszcza latem, gdy dokuczają ekstremalnie wysokie temperatury, należy pamiętać o tym, że udarowi słonecznemu można zapobiegać. Co robić?
Aby uniknąć udaru słonecznego, przede wszystkim unikaj długotrwałego przebywania na słońcu, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia. Stosuj kremy z filtrem UV (SPF 30 lub 50). Pij dużo płynów, aby utrzymać odpowiednie nawodnienie organizmu. Noś lekką, przewiewną odzież oraz kapelusz i okulary przeciwsłoneczne.
Na wszelki wypadek, zwłaszcza jeśli jesteś w podeszłym wieku bądź borykasz się z chorobami przewlekłymi lub lubisz czuć się komfortowo i bezpiecznie, zaopatrz się w opaskę alarmową SOS (np. Locon Life czy Locon Life Plus) lub alarm osobisty (np. Locon Safe Call czy Locon Safe Call Pro). Dlaczego?
Te niewielkie urządzenia, które można mieć zawsze przy sobie, pozwalają trzymać rękę na pulsie (umożliwiają pomiar podstawowych parametrów zdrowia) i pozostawać w kontakcie z bliskimi (zastępują telefon komórkowy). Ich niewątpliwą zaletą jest również to, że dzięki nim można szybko reagować w sytuacji zagrożenia (pozwalają na wezwanie pomocy bliskich bądź ratowników medycznych za pomocą przycisku SOS i lokalizacji GPS) oraz automatycznie powiadamiać o groźnych stanach zdrowotnych, upadku czy omdleniu (dzięki czujnikowi upadku). Zdecydowanie nie sposób ich przecenić.
