Prepare kounye a
Rete an Sekirite pandan
Rete Ansekirite Apre
Kontni ki Asosye ak sa
Yon tsunami se yon seri gwo vag oseyan ki te koze pa tranblemanntè, glisman teren anba dlo, eripsyon vòlkanik oswa astewoyid. Yon tsunami ka touye oswa blese moun epi domaje oswa detwi bilding ak enfrastrikti kòm vag antre epi soti. Tsunami kapab:
Vwayaje 20-30 mil pa èdtan ak vag 10-100 pye wotè.
Kòz inondasyon epi deranje transpò, kouran elektrik, kominikasyon ak rezèv dlo.
Rit nenpòt kote sou kòt Etazini yo. Kòt ki sou fwontyè Oseyan Pasifik la oswa Karayib la gen pi gwo risk.
SI OU ANBA YON AVÈTISMAN TSUNAMI:
- Si yon tranblemanntè te koze, Kouche, Kouvri, Lè sa a, Kenbe pou pwoteje tèt ou kont tranblemanntè a an premye.
- Ale nan tè wo pi lwen anndan ke posib
- Fè atansyon ak siy yon tsunami, tankou yon ogmantasyon toudenkou oswa drenaj dlo oseyan yo.
- Koute enfòmasyon ak alèt ijans. Toujou swiv enstriksyon administratè ijans lokal yo.
- Evakye: PA tann! Ale le pli vit ke ou wè nenpòt siy natirèl nan yon tsunami oswa resevwa yon avètisman ofisyèl sou tsunami.
- Si w nan yon bato, ale nan lanmè.
Prepare KOUNYE A
Image
- Aprann siy yon potansyèl tsunami, tankou yon tranbleman tè, yon gwo gwonde soti nan oseyan an, oswa yon konpòtman etranj nan oseyan, tankou yon ogmantasyon toudenkou oswa yon miray dlo oswa dlo drenaj toudenkou ki montre fond oseyan an.
- Konnen epi pratike plan evakyasyon kominotè yo. Gen kèk kominote ki gen risk ki gen kat ak zòn evakyasyon ak wout. Map fè wout ou soti lakay ou, travay ak jwe. Chwazi abri 100 pye oswa plis anwo nivo lanmè, oswa omwen yon mil andedan.
- Kreye yon plan kominikasyon ijans fanmi ki gen yon kontak andeyò eta. Planifye kote pou w rankontre si w separe.
- Enskri nan sistèm avètisman kominote w la. Sistèm Avètisman Ijans (EAS) ak National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) Weather Radio tou bay alèt ijans.
- Konsidere asirans tranblemanntè ak yon kontra asirans pou inondasyon atravè Pwogram Nasyonal Asirans Inondasyon (NFIP). Asirans pwopriyetè kay estanda pa kouvri domaj inondasyon oswa tranblemanntè.
Siviv PANDAN
Image
- Si gen yon tranblemanntè epi ou nan yon zòn tsunami, pwoteje tèt ou kont tranblemanntè a dabò. Lage, kouvri, epi kenbe. Lage nan men ou ak jenou. Kouvri tèt ou ak kou ou ak bra ou. Kenbe sou nenpòt mèb ki solid jiskaske tranbleman an sispann. Ranpe sèlman si ou ka rive jwenn yon pi bon kouvèti, men pa ale nan yon zòn ki gen plis debri.
- Lè tranbleman an sispann, si gen siy natirèl oswa avètisman ofisyèl sou yon tsunami, ale imedyatman nan yon kote ki an sekirite ki pi wo epi pi lwen ke posib. Koute otorite yo, men pa tann avètisman tsunami ak lòd evakyasyon.
- Si w andeyò zòn danje tsunami a epi w resevwa yon avètisman, rete kote w ye a sof si otorite yo di w otreman.
- Ale imedyatman si yo di w pou w fè sa. Wout evakyasyon yo souvan make pa yon vag ak yon flèch nan direksyon tè ki pi wo.
- Si w nan dlo a, lè sa a pran sou yon bagay k ap flote, tankou yon kannòt oswa yon kòf pyebwa.
- Si w nan yon bato, fè fas a direksyon vag yo epi ale nan lanmè. Si ou nan yon waf, ale sou tè.
Rete An Sekirite APRE
Image
- Koute alèt lokal yo ak otorite yo pou jwenn enfòmasyon sou zòn pou evite ak kote abri.
- Sove apèl nan telefòn pou ijans. Sistèm telefòn yo souvan tonbe oswa okipe apre yon dezas. Sèvi ak mesaj tèks oswa medya sosyal pou kominike ak fanmi ak zanmi.
- Evite mache nan dlo inondasyon, ki kapab genyen debri danjere. Dlo ka pi fon pase sa li parèt.
- Konsyan de risk elektrokisyon. Liy elektrik anba tè oswa ki tonbe yo ka chaje dlo elektrik. Pa manyen ekipman elektrik si li mouye oswa si w kanpe nan dlo.
- Rete lwen bilding, wout ak pon ki andomaje.
- Si w blese oswa malad epi w bezwen swen medikal, kontakte founisè swen sante w ak yon abri anplas, si sa posib. Rele 9-1-1 si w gen yon ijans medikal.
- Dokimante domaj pwopriyete ak foto. Fè yon envantè epi kontakte konpayi asirans ou a pou asistans.